دنیا نسبت به قیامت شب است

قرآن مجید معمولاً از قیامت به (یوم) یعنی روز تعبیر فرموده است مثلاً «لااُقسِمُ بِیَومِ القِیامَةِ» در حالیکه آفتاب در قیامت در هم پیچیده می شود ، آنجا فقط نور ایمان و ولایت کار می کند برای مؤمن که نور ولایت در دلش تابیده، همه جا روشن است ولی برای غیر مومن تاریکی محض است ، وجوه مختلفی برای یوم ذکر کرده اند ، وجه مناسبی برای تعبیر به یوم آنست که دنیا نسبت به آخرت شب است، ظلمات، غفلت و جهل به واقع، آنرا فرا گرفته است، لکن قیامت سرای شهود و حضور است، اینجا باید ایمان به غیب پیدا کرد اما آنجا بوی بهشت از هزار سال راه به مشام می رسد، زبانه های آتش جهنم بلند است میزان عدل الهی و سنجس اعمال برپااست چگونه می شود انکار کرد مقام انبیاء و عظمت شأن اهل ایمان را؟! لذا روز، روز قیامت است و دنیا نسبت به آن شب است، فعلا مردم در ظلمات هستند و هر چند هم می شنوند خبر است لکن شنیدن کی بود مانند دیدن.

دل مرا ز اندیشه اسباب دنیا سرد شد

آخرت با یادم آمد آرزوها سرد شد

چون شدم آگه ز اسرار علوم آخرت

بر دلم دنیا و مافیها سرا پا سرد شد

هرگهم دل گرم گردید از تماشای جهان

یادم آمد آخرت دل از تماشا سرد شد

فیض کاشانی

سی گفت که چیزی را از یاد برده ام. مولانا گفت:

در این دنیا اگر همه چیز را فراموش کنی باکی نیست. تنها یک چیز را نباید از یاد برد. تو برای کاری به دنیا آمدی که آگر آن را انجام نرسانی، هیچ کاری نکرده ای. از آدمی کاری بر می آید که آن کار نه از آسمان بر می آید و نه از زمین و نه از کوه ها، اما تومی گویی کارهای زیادی از من بر می آید، این حرف تو به این می ماند که شمشیر گرانبهای شاهانه ای را ساطور گوشت کنی و بگویی آن شمشیر را بیکار نگذاشته ام؛یا این که در دیگی زرین شلغم بار کنی یا کارد جواهر نشانی را به دیوار فرو ببری و کدوی شکسته ای را به آن آویزان کنی. ای نادان این کار از میخی چوبین نیز بر می آید خود را این قدر ارزان مفروش که بسیار گرانبهایی! بهانه می آوری که من با انجام دادن کارهای سودمند روزگار می گذرانم.

دانش می آموزم، فلسفه و فقه و منطق و ستاره شناسی و پزشکی می خوانم، اما این ها همه برای تواست و تو برای آن ها نیستی.اگر خوب فکر کنی در می یابی که اصل تویی و همه این ها فرع است.تو نمی دانی که چه شگفتی ها و چه جهان های بیکرانی در تو موج می زند.آخر این تن تو اسب توست اسبی بر سر آخور دنیا، خوراک این اسب که خوراک تو نیست.

روزی مجنون آهنگ دیار لیلی کرد. با بیقراری برشتری سوار شد و با دلی لبریز از مهر به جاده زد در راه گاه خیال لیلی آنچنان او را باخود می برد.شتر نیز در گوشه ی آبادی بچه ای داشت او هر بار که مجنون را از خود بیخود می دید به سوی آبادی بازمی گشت و خود را به بچه اش می رساند. مجنون هر بار که به خود می آمد در می یافت که فرسنگها راه را بازگشته است. او سه ماه در راه ماند  پس فهمید که آن شتر با او همراه نیست اورا رها کرد و پای پیاده به سوی دیار لیلی به راه افتاد.